most significant change


 
Aspect
Omschrijving/uitleg
1
Doel instrument
Gezamenlijk leren en reflecteren op veranderingen door middel van verhalen. Een deel van de verhalen wordt eveneens gebruikt voor verantwoording.
2
Focus
Het instrument richt zich met name op het beschrijven van resultaten. De verandering/het resultaat wordt beschreven in verhaalvorm.
3
Systeemdenken
Het instrument kan op alle niveaus gebruikt worden (output, outcome, en zelfs op impactniveau) maar richt zich veelal op één van de niveaus en dus op onderdelen van het systeem.
4
Context
Richt zich in de praktijk niet specifiek op veranderingen in de context, maar biedt hier wel mogelijkheden toe door aanpassingen van de vraagstelling.
5
Beschrijving methode/ instrument
De most significant change-methode is een methode om achteraf veranderingen te identificeren, vaak op middellange termijn outcome- en impactniveau. De focus ligt anders dan bij learning histories minder op inhoudelijk leren of het proces van leren en meer op veranderingen en resultaten. Door middel van de selectie van verschillende verhalen wordt er tegelijkertijd getracht een meer eenduidige strategie van het project of programma te destilleren. Daarnaast wordt een afspiegeling van de verhalen gebruikt voor verantwoording door middel van kwantificering.
 
De methodologie bestaat uit het periodiek vergaren van verhalen over de meest significante verandering – volgens verschillende actoren –. De verhalen beginnen met de vraag "Wat was volgens jou, over de afgelopen tijdsperiode de meest significante verandering?" Al naar gelang de behoefte van projectleiders en betrokkenen wordt de vraagstelling gericht op een bepaalde tijdsperiode en thema. Het vergaren van verhalen kan op verschillende manieren gedaan worden: via interviews, groepsbijeenkomsten, schriftelijk.
Binnen de groep van actoren worden de verhalen besproken, en wordt een selectie gemaakt van de voor de groep belangrijkste verhalen. Deze selectie wordt doorgestuurd naar de bovenliggende laag in de projectstructuur. Deze selecteert op haar beurt weer de in hun ogen meest significante verandering en stuurt deze door naar bovenliggende lagen. Deze selectie beoogt met name een discussie tussen betrokkenen over wat het project nu werkelijk wil bereiken en welke verhalen daar goede voorbeelden van zijn.
Onderdeel van het proces is verificatie van de verhalen. Naast een kwalitatieve weergave van de meest significante veranderingen, kan er ook voor een meer kwantitatieve insteek worden gekozen, bijvoorbeeld door te onderzoeken hoe vaak een bepaalde verandering wordt genoemd, hoeveel mensen de verandering betreft, voor hoeveel mensen de verandering representatief is etc.
 
Deze methode kan op elk gewenst tijdstip en op elk niveau van verandering in het project of programma gebruikt worden, en kan verricht worden zonder dat een project of programma een duidelijke interventielogica dan wel planning heeft. Het wordt daarom ook wel abusievelijk ‘M&E zonder indicatoren’ genoemd. Ervaringen laten zien dat een combinatie van het verzamelen van verhalen met een interventielogica/framework elkaar wederzijds ondersteunen. Bij elk niveau van interventie en verandering kunnen verhalen worden gezocht.
 
Randvoorwaarden voor gebruik
De methode kan breed ingezet worden en kent weinig randvoorwaarden behalve de meer algemene zoals dat er draagvlak moet zijn bij de betrokken actoren, een lerende houding binnen het project etc.
 
Plussen en minnen
De methode is makkelijk in het gebruik en kan door projectwerkers en projectleiders zelf uitgevoerd en gefaciliteerd worden.  De methode is met name geschikt voor projecten en programma's waarvan de (richting van) uitkomsten en resultaten ongewis zijn, bijvoorbeeld bij innovatieprojecten en andere projecten waarbij verschillende groepen van actoren betrokken zijn.
 
Het verzamelen van verhalen is arbeidsintensief en kost veel tijd.
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

6
Bronnen
• Dart, Jess, Evaluation for farming systems improvement: looking backwards, thinking forwards, in "Australian Journal of Experimental Agriculture", 2005, 45, 627-633, mail Jess@clearhorizon.com.au
 
7
Ervaringen
Binnen (systeem)innovatieprojecten is– ondanks het feit dat de methode veelbelovend is –  met deze methode nog nauwelijks systematische ervaring opgedaan. De methode wordt veel gebruikt in complexe ontwikkelingsprojecten met veelal abstracte resultaten. Ook in het bedrijfsleven is men begonnen met MSC (IBM Australië).